Column van Rendall Hofman

Honderdzesenvijftigmiljard euro, 156.000.000.000. Dat is het bedrag aan btw dat de Europese lidstaten per jaar mislopen. Dat is ongeveer 15% van de totale btw-opbrengst in de EU. Dat bedrag is ongeveer gelijk aan het totale budget van de EU voor 2018 en het bedrag dat Trump datzelfde jaar denkt te besparen. De verschillen aan btw-verliezen per land zijn enorm. Roemenië spoelt bijna 40% van de potentiële btw-afdracht door het putje. Nederland doet het met 5% btw-verlies best goed.

In het huidige tijdperk van verregaande digitalisering en automatisering verbaast dit grote btw-lek mij enorm. Hoewel, er is een tweetal elementen dat elkaar tegenwerkt in de jacht op de belastingmiljarden. Aan de ene kant is het voor eenieder veel makkelijker om mee te doen aan de wereldwijde handel. De opkomst van platforms als Airbnb, eBay en Amazon zijn daar debet aan. Ook wel ‘de deeleconomie’ genoemd. Iedereen kan een kamer verhuren of een betalende bijrijder meenemen en ondernemer worden. Dat betekent ook dat er veel prestaties zijn die onder de radar van de nationale autoriteiten blijven. Aan de andere kant is de opkomst van big data een grote hulp voor nationale overheden. Meer en meer wordt internationaal/internationale data vergeleken om erachter te komen of voldoende belasting wordt betaald. Die gegevens worden actief uitgewisseld tussen de landen. Zo komt het anno 2017 steeds vaker voor dat ondernemers een vragenbrief ontvangen van de Nederlandse belastingdienst. Daarin wordt bijvoorbeeld namens de Duitse belastingdienst verzocht gegevens te verstrekken over diensten aan Duitse afnemers. Vooruitgang of Big Brother?

Als je als ondernemer mee wilt doen aan de deeleconomie brengt dat overigens een behoorlijke kostenpost met zich. De Europese Commissie heeft berekend dat een ondernemer die zijn producten verhandelt in een ‘nieuw’ land grofweg 8.000 euro betaalt aan compliance kosten. De keuze is dan misschien snel gemaakt om toch maar niet ‘compliant’ te zijn.

Om het btw-lek te dichten en compliance kosten te verlagen, heeft de Europese Commissie in april 2016 een vergaand plan geïnitieerd. Nederland was toen voorzitter van de EU, met als speerpunt het versterken van de digitale markt. Waarschijnlijk gaat de regelgeving pas in 2021 in, als het überhaupt wordt aangenomen. Beslissingen binnen de EU gaan doorgaans erg langzaam. Ik ga ervan uit dat we eerder een nieuw kabinet hebben. Alhoewel het niet erg lijkt te vorderen. Je vraagt je af wat de moeilijkheden nog zijn. Geld? Misschien ligt de oplossing in het dichten van het btw-lek. De EU telt ongeveer 510 miljoen inwoners. Nederland heeft er 17 miljoen. Als Nederland haar fair share zou krijgen van de 156 miljard btw, zou dat een bedrag van 5,2 miljard euro zijn. Als de EU de helft meer zijn best zou doen om het btw-gat te dichten, zou dat betekenen dat de gasbaten (2,6 miljard) niet meer nodig zijn. Misschien helpt dat? Dan neem ik Big Brother op de koop toe.

Drs. Rendall Hofman
Partner Indirect Tax (BTW en Overdrachtsbelasting) Crowe Foederer